Nie zastanawiamy się nad realną wartością pieniądza, ulegamy emocjom i szukamy szybkich nagród.
1. Padamy ofiarą iluzji pieniądza
Zapominamy, że nasza zdolność do kupienia czegoś zależy nie tylko od liczby na koncie, ale także od wahań cen. Podwyżka nie sprawi, że staniesz się bogatszy, gdy inflacja spowoduje wzrost cen towarów. To jest właśnie iluzja pieniądza.
Nie bierzemy pod uwagę rzeczywistej wartości pieniędzy.
Wydaje nam się, że zawsze kosztują tyle samo, natomiast ich wartość ciągle się zmienia. Za tę samą kwotę pieniędzy w różnym czasie możemy kupić różne ilości dóbr.
Zjawisko to zostało po raz pierwszy omówione w 1928 roku. Ekonomista Irving Fisher opisał to jako „brak zrozumienia, że wartość dolara, lub jakiejkolwiek innej jednostki walutowej, rośnie i maleje”. Wpływa to nawet na naszą satysfakcję z pracy. W 1997 r. psychologowie behawioralni potwierdzili to.
Spis Treści
Jak sobie z tym radzić
Podejmując decyzje finansowe, staraj się myśleć racjonalnie. Nie poddawaj się emocjom. Przypomnij sobie o inflacji i realnej wartości pieniądza.
Jeśli nie chcesz wydmuchać całej swojej pensji na początku miesiąca, zacznij utrzymywać budżet. Sprawdź, ile wydajesz na jedzenie, media, leki i rozrywkę. Resztę zakupów zaplanuj, koncentrując się na wolnym saldzie.
2. Jesteśmy dotknięci hiperboliczną deprecjacją
Załóżmy, że zaoferowano Ci 3000 zł dzisiaj lub 6000 zł za rok. Większość ludzi wybrałaby wtedy od razu 3000. Wolelibyśmy nagrodę, którą możemy otrzymać wcześniej. Nawet jeśli jest ona mniejsza niż ta, która czeka nas później. Przyszła nagroda nie jest dla nas tak ważna, dewaluujemy ją.
Ale jeśli postawić pytanie nieco inaczej: 3000 zł za dziewięć lat lub 6000 za 10 lat — ludzie chętniej skłaniają się ku drugiej opcji. Gdy na nagrodę trzeba jeszcze długo poczekać, myślimy bardziej racjonalnie i wybieramy większą kwotę. Ale dokonanie właściwego wyboru w krótkim okresie czasu jest trudniejsze. To wyjaśnia zadłużenie na kartach kredytowych. Stabilność finansowa w przyszłości wydaje się mniej cenna niż możliwość kupienia sobie czegoś ładnego już teraz.
Jak sobie z tym radzić
Zabezpiecz się przed pokusą zawczasu. Jeśli nie chcesz wydawać na chwilowe przyjemności, ustal limit wydatków na swojej karcie. Zautomatyzuj swoje oszczędności.
Zanim podejmiesz decyzję, wyobraź sobie siebie w przyszłości — czy „przyszły ty” zaakceptowałby taki wybór. W ten sposób ocenisz fakty bardziej obiektywnie.
kasa nabyta i wydana i tyle